اگر بخوایم امور سئوی تکنیکال، داخلی، خارجی و محتوایی رو به یک خودرو تشبیه کنیم، شما (صاحب کسب و کار) راننده آن هستید. سئو داخلی مقدار فشار شما روی پدال گاز است. هر چه فشار روی پدال گاز بیشتر وارد کنید، سرعت شما بیشتر است. اما آیا تنها ملاک برای افزایش سرعت فشار بیشتر روی پدال گاز است؟
توی این خودرو، سئو تکنیکال (فنی) همانند موتور این خودرو است. این بدان معناست که هر مقدار سئو تکنیکال قوی‌تر باشه، موتور این خودرو بهبود پیدا میکنه و به طبع سرعت و توان این خودرو در رقابت بیشتر میشه.
اما همه چیز به افزایش سرعت خلاصه نمی‌شه…
مهم‌تر از افزایش سرعت، حفظ سرعت در مسافت های طولانیه. زیرا قوی‌ترین رقبا در هر حوزه‌ای، سایت‌هایی هستند که در طول مدت طولانی به این شهرت و قدرت رسیده اند. این کار با سئو یا بهینه سازی سایت به صورت مداوم انجام میشه.
بیشتر بخوانید: سئو چیست؟
مفهوم سئوی تکنیکال
سئو تکنیکال (Technical SEO) به معنی بهینه سازی فنی وبسایت شما با هدف کمک به ربات‌های موتور جستجو جهت پیدا کردن (Index)، خزش (Crawl) و مشاهده و درک صفحات (Render) سایت شما است.
حالا این همه کلمات قلمبه سلمبه به فارسی چی میشه؟
همون مسابقه و موتور خودرو رو در نظر بگیرید:
ربات‌های موتور جستجو مثل همون بازرس‌های مسابقات اتومبیل‌رانی هستن. لازمه قبل از مسابقه چنتا چیز رو بدونن:
Index. اطلاعات دقیق خودرو: این خودرو (سایت شما) از کجا اومده؟
Crawl. مورد استفاده این خودرو از نظر فنی: آیا خودرو (سایت شما) از نظر فنی مناسب فضای مسابقه هست؟
Render. مشاهده ظاهر خودرو: آیا در ظاهر هم خودرو (سایت شما) لیاقت شرکت در همچین مسابقه‌ای را دارد؟
حالا فرض کنید اگر تمام اطلاعات فنی مورد نیاز این بازرس‌ها (ربات‌ها) رو از قبل آماده کرده باشید. چقدر همه این بازرسی‌ها سریع‌تر اتفاق می‌افتد …
سئو تکنیکال در دنیای واقعی
حالا با دونستن اینکه هر سایت فقط در یک کلمه کلیدی رقابت نمی‌کند، با توجه به مثال مسابقه، هر خودرو در فقط یک مسابقه شرکت نمی‌کند. پس لازمه که یک وبسایت (خودرو) در مسابقات محتلف شرکت کرده و از خط پایان عبور کنه.
هرچقدر این راننده (صاحب کسب و کار) و خودروش (وب‌سایتش) در مسابقات بیشتری رتبه بیاره، فدراسیون اتومبیل‌رانی (گوگل) این خودرو رو توی مسابقات (رقابت کلمات کلیدی) بیشتری شرکت میده.
هر مقدار که این سایت تعداد صفحات بیشتری با سئو تکنیکال مناسب در اینترنت داشته باشه، رقابت در کلمات کلیدی بیشتری داره.
پس سئو تکنیکال در دنیای واقعی به معنی همراه داشتن مدارک فنی کامل در همه صفحات سایت هست.
حالا بهتره که بریم سراغ مسائل تکنیکال و فنی واقعی…
روش عملکرد ربات های موتور های جستجو
با توجه به گفته‌های خود گوگل در مورد نحوه عملکرد ربات‌های گوگل:
گوگل بات (Googlebot) یک الگوریتم برای فهم اینکه کدوم سایت‌ها را، کدوم صفحات را و چند وقت یکبار آنها را بخواند دارد.
آموزش گوگل در مورد نحوه عملکرد ربات خودش
همون‌طور که گفته شد، این ربات‌ها سه عمل، ایندکس، کرال و رندر رو انجام میدن.
ایندکس (Index). به معنی پیدا کردن صفحات سایت و پیدا کردن موقعیت سایت در فضای اینترنت است.
خزش (Crawl). به معنی جستجو به صورت کامل در کدهای سایت جهت فهم و درک موضوع سایت و پیدا کردن ایراد و یا مشکلات در کدهای سایت.
رندر (Render). به معنی مشاهده وبسایت در فضایی شبیه به فضای کاربر جهت پیدا کردن المان‌های دیداری و مقایسه موضوع با درکی که از کرال پیدا کرده بود.
مهم ترین فعالیت ربات گوگل برای سئو تکنیکال
از دید یک سئوکار مهمترین فعالیتی که ربات‌ها انجام میدن کرال (Crawl) هست. زیرا که گوگل تنها صفحاتی را در صفحه نتایج (SERP) خودش نشون میده که قبلا این صفحات را کرال کرده باشه.
هرچقدر که یک سایت در دید گوگل از نظر فنی قدرت بیشتر و مشکلات کمتری داشته باشه، صفحات این سایت سریع‌تر کرال میشه و در نتایج بالاتر نشون داده میشه.
چجوری بفهمیم صفحاتمون کرال شده یا نه؟
راحت‌ترین راه برای مشاهده نحوه خزیدن گوگل استفاده از سرچ کانسول (Google Search Console) است.
گوگل در این محیط به صاحب سایت توانایی مشاهده و ایجاد تغییرات برای بهبود بودجه خزش (Crawl Budget) می‌دهد.
*نکته: برای مشاهده خزش سایت خودمون، اول باید به گوگل ثابت کنیم که صاحب سایت هستیم.
اگر برای این کار نیاز به کمک دارید، میتونید از خدمات راهبرد سئو استفاده بکنید.
معیار های سئو تکنیکال
از جمله معیار‌هایی که ربات‌های موتورهای جستجو به آن ارزش می‌دهند عبارتند از:
- بررسی خزش سایت و خطا های آن
- رسپانسیو بودن و نمایش درست در موبایل
- امنیت سایت و اصطلاحا قفل بالای صفحه (SSL)
- راه‌اندازی و بهینه‌سازی نقشه سایت XML
- بهینه‌سازی فایل robots.txt
- برطرف کردن لینک‌های شکسته
- جایگزین کردن پاپ‌آپ‌های مزاحم با بنرهای تبلیغاتی
- بهبود Core Web Vitals
- استفاده از تبادل با امضا (Signed Exchanges) برای بارگذاری سریع‌تر صفحات
پیاده سازی اصول ابتدایی سئو تکنیکال با هدف بهینه سازی وبسایت
بسیاری از استراتژی‌های جامع سئو (SEO) با بهبود سئوی تکنیکال (Technical SEO) شروع می‌شوند.
صرف نظر از اینکه برند یا شرکت شما در چه صنعتی فعالیت می‌کند، اصول سئوی تکنیکال هرگز به اندازه امروز اهمیت نداشته‌اند. و کسب اطمینان از اینکه وبسایت شما از نظر فنی سالم است، باعث افزایش ترافیک سایت، بهبود رتبه‌بندی کلیدواژه‌ها و افزایش نرخ تبدیل میشود.
در ادامه، اصول ابتدایی سئو تکنیکال که لازم است برای هر وب‌سایتی انجام بدهید، آورده شده:
1. بررسی خزش سایت و خطا های آن
اطمینان حاصل کنید که سایت شما از خطاهای خزیدن (crawl errors) پاک است. خطاهای خزیدن زمانی رخ می دهد که موتور جستجو سعی می کند به یک صفحه در وب سایت شما برسد اما با شکست مواجه می شود.
از ابزارهای خزیدن مانند اسکریمینگ فراگ (Screaming Frog) یا سایر ابزارهای مشابه استفاده کنید. پس از اینکه کل سایت را خزیدید، به دنبال خطاهای خزیدن بگردید. همچنین می توانید این کار را با گوگل سرچ کانسول (Google Search Console) بررسی کنید.
هنگام اسکن برای خطاهای خزیدن، باید موارد زیر را انجام دهید:
- بررسی صفحات خطا (مانند ۴۰۱، ۴۰۴، ۵۰۰) برای یافتن مقصد مناسب برای ریدایرکت کردن آنها
- پیاده سازی صحیح همه ریدایرکت ها با استفاده از کد وضعیت ۳۰۱
- یافتن و رفع زنجیره ریدایرکت ها یا حلقه های ریدایرکت (redirect loop)
2. رسپانسیو بودن و نمایش درست در موبایل
گوگل اعلام کرده است که برای عملکرد مناسب در دستگاه‌های موبایل، صفحات باید به سرعت بارگذاری شوند، پیمایش آنها آسان باشد و انجام اقدامات (مانند خرید) در آنها ساده باشد. در مورد طراحی صفحات برای موبایل 2 نکته مهم وجود دارد:
- لازم است از یک طراحی واکنش‌گرا (Responsive Design) استفاده کنید که برای اندازه صفحه‌های مختلف (به خصوص موبایل) تنظیم شود. زیرا با توجه گزارش سایت استاتیستا (statisa) در سال‌های اخیر، تعداد کاربران موبایل به طوری افزایش داشته که در سال 2023 تعداد کاربران موبایل از کاربران کامپیوتر پیشی گرفته.
- برای بهبود سرعت بارگذاری صفحات، اندازه و کیفیت تصاویر را بررسی کنید. همچنین، برای بهبود پیمایش، منوها، نا breadcrumbs (مسیرنمای صفحات)، لینک‌های داخلی و دکمه‌های تماس را بهینه سازی فنی کنید.
3. امنیت وب سایت و استفاده از قفل ssl
گوگل در سال ۲۰۱۴ پروتکل HTTPS را به عنوان یک فاکتور رتبه‌بندی معرفی کرد. اگر صفحات سایت شما هنوز از HTTP استفاده می‌کنند، زمان آن رسیده است که یک گواهینامه امنیتی SSL یا TLS اضافه کنید.
HTTPS از داده‌های بازدیدکنندگان محافظت می‌کند، رمزنگاری را تضمین می‌کند و در برابر هکرها و نشت داده‌ها ایمن می‌سازد. این امر عملکرد وب را بهبود می‌بخشد و از ویژگی‌های جدید مانند کارگران سرویس (service worker)، اعلان‌های وب فشاری (web push notification) و ویژگی‌های موجود مانند تکمیل خودکار کارت اعتباری و API موقعیت جغرافیایی HTML5 که با HTTP ایمن نیستند، پشتیبانی می‌کند.
از ابزار بررسی وضعیت مرور ایمن وبسایت گوگل برای بررسی وضعیت مرور ایمن سایت خود استفاده کنید. گزارش HTTPS تعداد صفحات ایندکس شده شما را که HTTP در مقابل HTTPS هستند نشان می‌دهد.
4. راه‌اندازی و بهینه‌سازی نقشه سایت XML
نقشه‌های سایت XML به موتورهای جستجو در مورد ساختار سایت شما و اینکه چه چیزی را در نتایج جستجو (SERP) فهرست‌بندی کنند، اطلاعات می‌دهند. نقشه سایت (Stiemap) از مهمترین بخش‌های سئوی تکنیکال است.
یک نقشه سایت XML بهینه‌سازی شده باید شامل موارد زیر باشد:
- فقط URLهای با وضعیت ۲۰۰ (موفق)
- هر محتوای جدیدی که به سایت شما اضافه میشود
- به عنوان مثال، پست‌های اخیر وبلاگ، محصولات و غیره
- حداکثر ۵۰،۰۰۰ URL
- سایت‌هایی با URLهای بیشتر باید از چندین نقشه سایت XML برای به حداکثر رساندن بودجه خزیدن (crawl budget) استفاده کنند
موارد زیر را از نقشه سایت XML خود حذف کنید:
- URLهایی که دارای ریدایرکت ۳۰۱ یا حاوی تگ‌های canonical یا no-index هستند
- URLهایی با کد وضعیت ۴xx یا ۵xx
- URLهایی با پارامتر
- محتوای تکراری
میتوانید گزارش Coverage Index در کنسول جستجوی گوگل را بررسی کنید تا ببینید آیا نقشه سایت XML شما حاوی خطا است یا خیر.
5. بهینه‌سازی فایل robots.txt
لازم نیست همه صفحات سایت شما در نتایج جستجو ظاهر شوند. فایل robots.txt دستورالعمل‌هایی برای ربات‌های موتور جستجو در مورد این است که کدام صفحات از وبسایت شما را بخزند و فهرست‌بندی (ایندکس) کنند. در اینجا چند نمونه URL وجود دارد که باید در فایل robots.txt خود Disallow (مجوز نداشتن) کنید:
- صفحات ادمین
- فایل‌های موقت
- صفحات مرتبط با جستجو
- صفحات سبد خرید و پرداخت
بعد از اعمال این موارد، حتما تایید کنید که فایل robots.txt شما، چیزی را که می‌خواهید فهرست‌بندی شود، مسدود نمی‌کند.
فایل robots.txt به طور خاص برای وب‌سایت‌های بزرگ (با بیش از ۵۰۰۰ صفحه) که نیاز به مدیریت بودجه خزش (crawl budget) خود دارند، مفید است. بودجه خزش، حداکثر تعداد صفحه‌ای است که یک موتور جستجو برای خزیدن یک سایت در یک بازه زمانی خاص اختصاص می‌دهد.
پیکربندی صحیح فایل robots.txt به مدیران وب‌سایت‌های بزرگ اجازه می‌دهد تا ایندکس‌گذاری مهمترین صفحات خود را در اولویت قرار دهند و استفاده کارآمدتری از بودجه خزش داشته باشند.
6. برطرف کردن لینک‌های شکسته
کلیک کردن روی لینکی در وبسایت شما و هدایت نشدن به URL صحیح یا یک URL کاربردی، برای کاربران بسیار آزاردهنده است. لینک‌های خراب به طور منفی روی تجربه کاربری افراد و همچنین سئوی سایت تاثیر می‌گذارند. این سناریو هم برای لینک‌های داخلی و هم خارجی صدق می‌کند.
به دنبال فرصت‌های بهینه سازی فنی زیر باشید:
- لینک‌هایی که به یک صفحه خطا (مانند کدهای خطای ۴۰۱، ۴۰۳، ۴۰۴) هدایت می‌شوند.
- لینک‌هایی با کد ریدایرکت ۳۰۱ یا ۳۰۲ که به صفحه دیگری هدایت می‌شوند.
- صفحات یتیم (صفحاتی که هیچ لینکی به آنها اشاره نمی‌کند).
- ساختار لینک‌دهی داخلی که بیش از حد عمیق است.
برای رفع لینک‌های شکسته، URL مقصد را به صفحه جدید و در حال کار به‌روزرسانی کنید. اگر محتوای اصلی دیگر وجود ندارد، لینک را حذف کنید و یک ریدایرکت پیاده‌سازی کنید.
7. جایگزین کردن پاپ‌آپ‌های مزاحم با بنرهای تبلیغاتی
پاپ‌آپ‌های مزاحم (Intrusive interstitials) عناصری هستند که مانع از مشاهده محتوای اصلی وبسایت (مانند پاپ‌آپ‌های وبسایت) می‌شوند. مدیران وب اغلب از آنها برای اهداف تبلیغاتی استفاده می‌کنند.
گوگل توصیه می‌کند از پاپ‌آپ‌ها برای تبلیغات فروش یا خبرنامه‌ها خودداری کنید. این موارد باعث دلزدگی کاربران و کاهش اعتماد می‌شوند. در عوض، گوگل استفاده از بنرهای تبلیغاتی با جایگذاری مناسب را پیشنهاد می‌دهد.
به طور مشابه، ضروری است که صفحات را با تبلیغات بیش از حد بارگذاری نکنید، زیرا این امر تأثیر منفی بر روی سیگنال‌های E-A-T (تخصص، اعتبار، اعتماد) داشته و تجربه کاربری را خراب می‌کند.
8. بهبود Core Web Vitals
هسته حیاتی وب (Core Web Vitals) گوگل، مجموعه‌ای از معیارهای مهمی است که تجربه کلی کاربر از وبسایت شما را ارزیابی می‌کنند و بر رتبه‌بندی شما در نتایج جستجو تأثیر می‌گذارند. در اینجا توضیح مختصری از هر معیار ارائه شده است:
- بزرگترین عنصر محتوا (Largest Contentful Paint – LCP): مدت زمانی که طول می‌کشد تا بزرگترین عنصر موجود در صفحه (به عنوان مثال، بزرگترین تصویر) بارگذاری شود را اندازه‌گیری می‌کند. برای ارائه یک تجربه کاربری مثبت، این زمان باید کمتر از 2.5 ثانیه باشد.
- تعامل تا رنگ‌آمیزی بعدی (Interaction to Next Paint – INP): میزان پاسخگویی رابط کاربری را اندازه‌گیری می‌کند. INP در تاریخ 12 مارس 2024 جایگزین تأخیر ورودی اول (FID) به عنوان بخشی از Core Web Vitals شد. گزارش‌های INP قابل قبول، زیر 200 میلی‌ثانیه هستند.
- تغییر چیدمان تجمعی (Cumulative Layout Shift – CLS): ثبات بصری عناصر روی صفحه را اندازه‌گیری می‌کند. وب‌سایت‌ها باید تلاش کنند تا امتیاز CLS صفحات خود را کمتر از 0.1 ثانیه نگه دارند.
شما میتوانید این عوامل رتبه‌بندی را در یک گزارش در کنسول جستجوی گوگل (Google Search Console) اندازه‌گیری کنید که نشان می‌دهد کدام URLها دارای مشکلات احتمالی هستند. بر اساس بیان خود گوگل این سه مورد از مهمترین فاکتورهای سئوی تکنیکال هستند.
9. استفاده از تبادل با امضا (Signed Exchanges) برای بارگذاری سریع‌تر صفحات
تبادل با امضا (Signed Exchanges – SXG) به گوگل سرچ این امکان را می‌دهد تا قبل از ورود کاربر، محتوای وبسایت شما را دریافت کند (prefetch) و در عین حال حریم خصوصی کاربر را حفظ نماید. این مسئله میتواند از بخش های مهم بهینه سازی فنی سایت شما باشد.
دریافت اولیه منابع کلیدی (prefetching) – که شامل منابع مهمی مانند HTML، جاوا اسکریپت و تصاویر میشود – به بارگذاری سریع‌تر صفحات وب هنگام کلیک کاربر روی نتایج جستجو کمک می‌کند. رندر سریع‌تر امتیاز “بزرگترین عنصر محتوا” (Largest Contentful Paint – LCP) را بهبود می‌بخشد و در نتیجه تجربه کلی کاربر از صفحه را ارتقا می‌دهد.
قبل از اجرای SXG، ترافیک و عملکرد بارگذاری وبسایت خود را تجزیه و تحلیل کنید تا صفحاتی یا منابعی را که به طور مکرر سرعت تجربه کاربری را کاهش می‌دهند شناسایی کنید. این امر نشان‌دهنده نیاز به کش (cache) است.
برای اطمینان از زمان بارگذاری سریع و تجربه کاربری بهتر، منابع کش شده با SXG را بر اساس داده‌های عملکرد بررسی و بهینه‌سازی کنید.
کلام آخر در مورد سئوی تکنیکال
سئوی تکنیکال بخش مهمی از هر استراتژی سئو موفق است. با بهینه‌سازی جنبه‌های فنی وبسایت خود، میتوانید به موتورهای جستجو کمک کنید تا سایت شما را به درستی بخزند، فهرست‌بندی و رتبه‌بندی کنند. این امر میتواند منجر به افزایش ترافیک ارگانیک، بهبود نمایش در نتایج جستجو و در نهایت، افزایش فروش شود.
با رعایت اصول گفته شده، میتوانید سئوی تکنیکال وبسایت خود را بهبود ببخشید و رتبه‌بندی خود را در نتایج جستجو افزایش دهید. اگر توان اجرای موارد فوق را دارید ولی نمیدانید دقیقا باید چکار کنید، میتوانید از مشاوره سئو استفاده کنید.
راهبرد سئو، یک تیم تخصصی ارائه دهنده خدمات سئو با سابقه مدیریت ده‌ها پروژه بهینه سازی سایت و افزایش رتبه و بازدید سایت هاست که میتوانید برای اجرای موفق پروژه رشد وبسایت تماس بگیرید. شفافیت در قیمت سئو از مزیت های ما محسوب میشود.
